لذت خیانت

نقطه پیوند مقالات این کتاب تاثیرپذیری همه آن ها از رسالت مترجم والتر بنیامین است. در هر چهار مقاله بر کار خلاقانه ی مترجم تاکید شده است و این موضع سنتی که کار مترجم تقلید یا رونوشت متن اصلی است به نقد کشیده شده است. طرح ایده هایی نظیر کشف غیریت ِ از پیش حاضر در متن اصل و از این طریق آشکار کردن تزلزل ها و شکاف های موجود در آن به زعم بلانشو، رساندن خبر مرگ متن اصل به گوش مخاطب، تاکید بر تکه تکه بودن ِ ابدی ِ زبان آدمی و مشروعیت زدایی ترجمه از متن اصل در قرائت دومان و همچنین تصور ترجمه به منزله ی افترازدن به متن اصل در نوشته ی باتلر جملگی حاکی از خواست این نویسندگان برای ارائه ی قرائتی رادیکال از متن بنیامین است.

(صفحه 14)

آیا می دانیم چه قدر وامدار مترجمان و بیشتر از آن ترجمه هستیم؟ باید گفت نه، ما آگاهی کاملی از این مسئله نداریم. حتی هنگامی که به خاطر قدم نهادن متهورانه ی مترجمان به معمای رسالت مترجم، از آن ها سپاس گزاریم؛ هنگامی که دورادور، به نشانه ی احترام، برای این استادان بی نام و نشان ِ فرهنگ مان دستی تکان می دهیم، در حالی که رهین لطف آن ها هستیم و به جد و جهد آن ها نیازمند، این تایید ما بی رمق و بفهمی نفهمی تحقیرآمیز می ماند.

(صفحه 19)

مترجم محکوم به ارتکاب گناهی بس بزرگ است. او، دشمن خدا، در جست و جوی بازسازی برج بابل است و می خواهد به طرزی غریب از آن کیفر الهی که آدمیان را در آشفتگی زبان ها از یکدیگر جدا کرده است سود جوید.

(صفحه 20)

هدف همه زبان ها بیان واقعیتی واحد است.

(صفحه 21)

هر زبانی به تنهایی ناکامل است.

(صفحه 21)

هر مترجمی در فضای تفاوت زبان ها می زید؛ به همین سیاق هر ترجمه ای، حتی به هنگام ترجمه کردن، بر این تفاوت زبان ها بنا می شود؛ در غیر این صورت هدف ترجمه سرکوب بی شرمانه ی این تفاوت خواهد بود. اثری که خوب ترجمه شده باشد به دو شکل متفاوت تحسین می شود، یا خواننده می گوید: " باورم نمی شود که ترجمه است" یا می گوید: " دقیقاً همان اثر است؛" دو اثر به نحو حیرت انگیزی یگانه هستند. با این حال، در مورد نخست، گویده اصالت اثر اصلی را محو می کند تا به زبان مقصد منفعتی برساند؛ در حالی که گوینده ی عبارت دوم، برای این که منفعتی به اثر اصلی برساند، اصالت هر دو زبان را محو می کند. در هر دو مورد چیزی بنیادی از دست رفته است. در واقع، هدف ترجمه به هیچ وجه از بین بردن تفاوت نیست، بلکه برعکس، هدف ترجمه حرکت در فضای این تفاوت است: ترجمه دائماً بر این تفاوت انگشت می گذارد. ترجمه یعنی احیای این تفاوت؛ در فضای این تفاوت است که ترجمه به رسالت سترگ خود و سرسپردگی خود برای نزدیک کردن زبان ها به یکدیگر، به واسطه ی نیروی ِ وحدت بخش خود نزدیک تر می شود، نیرویی همانند نیروی هرکول که کرانه های دریا را به سوی یکدیگر می کشید.

(صفحه 22)

آن دسته از آثار کلاسیک که متعلق به زبان های مرده هستند بیشتر نیازمند ترجمه اند، چون این آثار هنری ِ کلاسیک که متعلق به زبان های مرده هستند بیشتر نیازمند ترجمه اند، چون این آثار تنها گنجینه های موجود برای زنده نگه داشتن زبانی مرده در آینده اند؛ تنها گنجینه هایی که مسئولیت آینده ی زبانی را بر عهده دارند که دیگر آینده ای ندارند. این آثار تنها از طریق ترجمه زنده می مانند.

(صفحه 23)

اگر بخواهیم اثر ِ ترجمه شبیه اثر اصلی باشد، هیچ گونه ترجمه ی ادبی ممکن نخواهد بود.

(صفحه 24)

مترجم نمی تواند یک سره به متن اصلی دست یابد، چون در آن آسوده نیست؛ او مهمان ابدی ِ زبان بیگانه ای است که در آن سکنی ندارد.

(صفحه 25)

باید پذیرفت که متن ِ ترجمه تلاشی است برای تقلید از آفرینش ادبی که قصد دارد با استفاده از زبان روزمره ای که با آن زندگی می کنیم و غرق آن هستیم موجب زایش زبانی دیگر شود که به رغم شباهت صوری اش به زبان روزمره، غیاب و همچنین تفاوت آن دائماً احساس شده و در عین حال پنهان می ماند.

(صفحه 57)

همواره در ترجمه درباره ی مسئله امانت داری و خیانت بحث می شود و به نظر می رسد حتی والتر بنیامین هم از این امر آگاه است که امانت داری، هنگامی که آن را به معنای ترجمه ی تحت اللفظی تعبیر کنیم، یکی از وجوه ترجمه است. به گفته ی بنیامین، این همان وجهی است که موجب می شود ترجمه بد از آب درآید. به عقیده ی او، علاوه بر دقت برای ترجمه ی تحت الفظی، آن چه ضرورت دارد " اختیار" مترجم است که دایر بر " آزادی در باز تولید وفادارانه" است. وی اختیار مترجم را عیناً مرادف با خیانت تعبیر نمی کند، بلکه اختیار را نوع دیگری از وفاداری می داند.

(صفحه 121)

عنوان:لذت خیانت: مقالاتی درباره ی ترجمه از بلانشو، دومان، باتلر

ترجمه و گردآورنده:نصرالله مرادیانی

ناشر:بیدگل

سال نشر:چاپ اول 1394

شمارگان: 1000 نسخه

شماره صفحه: 151 ص.

موضوع:ترجمه- مقاله ها و خطابه ها

قیمت: 100000 ریال